Ontdek Romeins Hazerswoude

Het Hazerswoudse Westvaartpark, dat precies midden op de route van castellum Matilo in Leiden naar castellum Albaniana in het Stadshart van Alphen aan den Rijn ligt, is de laatste jaren misschien wel het meest interessante archeologische opgravingsgebied in Alphen aan den Rijn en omgeving gebleken.

Lange tijd lag de aandacht van archeologen op de forten en kampdorpen eromheen. Langs de Rijn zouden wel wachttorens moeten hebben gestaan, maar verder werd niet veel activiteit in dit moerassige tussengebied verwacht. Toch bleek dit zeker geen niemandsland te zijn.

Na eerder archeologisch onderzoek waarbij de loop van de Limes weg werd vastgesteld, deed een amateur-archeoloog tijdens het bouwrijp maken van de nieuwbouwijk Westvaarkpark (1) begin juli 2021 een aantal Romeinse vondsten. Tijdens het daarna opgestarte vervolgonderzoek kwamen meer dan 40.000 vondsten en grote houtconstructies tevoorschijn.

Eén van de topvondsten was een fragment van een mijlpaal (2) langs de Limesweg. Deze weg verbond Matilo en Albaniana, om troepen voor verdediging snel in te kunnen zetten. De verbindingsroutes liepen in de Romeinse tijd niet over de weg, maar over het water, oftewel over de Rijn. (3) De Romeinen introduceerden grote riviervrachtschepen, waarmee zij soldaten, voedsel en bouwmateriaal vervoerden. Varen en navigeren was in die tijd een uitdaging, over de woeste en bochtige Rijn. (4)

En niet alleen de Rijn was ruig, ook het landschap wat bestond uit hoogvenen en moerasbossen. (5) Met het vele hout dat de Romeinen hier vonden bouwden zij hun forten en waterwerken. Veel valt nog te ontdekken over de vroegste geschiedenis van Hazerswoude en omgeving.

De vondsten van amateur archeologen uit de Romense tijd worden in het Historisch Museum Hazerswoude (6) tentoongesteld. Ook valt een replica van een tabula ansata bewonderen,. Een houten Romeins schrijf- of naambord met de spijker er nog in. Deze werd in 2023 in het Westvaartpark opgegraven. Een dergelijk naambord is nog nooit eerder in Nederland gevonden.