De Gierenvallei van Avifauna - The making of

Jaren geleden hebben wij een groep Rüppells gieren opgevangen. De Italiaanse overheid heeft deze illegaal gehouden dieren onderschept. Omdat onbekend was uit welke streek deze gieren precies kwamen, konden ze helaas niet meer teruggeplaatst worden in de natuur en werden ze aan Avifauna toegewezen.

Heel lang zijn we bezig geweest met de financiering van een nieuw verblijf. Met behulp van entreegelden, donaties, sponsorgelden en legaten kregen we de benodigde € 1.500.000,- bij elkaar om de grootste volière van Avifauna te bouwen. Daar hebben we met zijn allen keihard aan gewerkt, zoals mijn collega’s van de afdeling dierverzorging, groenvoorziening, educatie en technische dienst, maar ook vele externe bedrijven.

Vijftien vrachtwagens vol rotsblokken

De gepassioneerde Kenneth Vurens (42) van K. Vurens hoveniers uit Boskoop houdt wel van een uitdaging. “We zijn hier in Avifauna begonnen bij de Cerrado, verder gegaan bij de speeltuin en nu dit reusachtige project. Je groeit in dit werk niet alleen in leeftijd mee, maar ook in ervaring. Bij een groot project als dit draait alles om de basis, bijvoorbeeld de keerwanden, de grond voor de vallei en die van de beplanting. Wij geven de ruimte eigenlijk vorm, dat heet landscaping. Van Jan Kempe krijgen we een tekening aangeleverd zodat het visueel zo goed mogelijk is voorbereid.

Vanuit de vlaktes gaan wij dan aan het werk. Er is ruim 2800 kuub grond gebruikt en er kwamen wel 15 vrachtwagens vol rotsblokken uit Duitsland. Die regelde directeur John de Hoon overigens zelf. Hoe gaaf is dat, een directeur die zo betrokken is bij het project. De sfeer en de samenwerking was sowieso heel erg goed. Ik ben ervan overtuigd dat dit mede het succes bepaalt. Zo’n 15 van mijn mensen hebben hieraan gewerkt en ze vinden het allemaal even mooi om te doen. Want net als ik komen ze van jongs af aan al in Avifauna.

Hoe uniek is het dan dat je aan zo’n enorm project mag meewerken? Alle aspecten van een hoveniersbedrijf komen in de gierenvallei terug en dat vind ik echt bijzonder.” 

Van bouwplan tot gierenvallei

Al 45 jaar is aannemingsbedrijf Bruijnes een begrip in Alphen aan den Rijn. Sinds 17 jaar leiden broers Peter (46) en Edwin Bruijnes het familiebedrijf, dat ze hebben overgenomen van hun vader.

Een van hun meest bijzondere projecten? De bouw van de indrukwekkende gierenvallei in Vogelpark Avifauna. “Onze samenwerking met Avifauna begon in 2018,” vertelt Peter. “Sindsdien hebben we verschillende projecten gerealiseerd, zoals het kantoor met aangrenzende woning, het Stellers’ zeearendenverblijf met de Russische hut en de souvenirshop.

De aanleg bracht zowel onder als boven de grond flink wat uitdagingen met zich mee. “We hebben ondergrondse grout-ankers geplaatst voor de spankabels, heipalen geslagen en de fundering aangelegd. Boven de grond bouwden we de binnenverblijven en een spectaculair uitkijkpunt voor bezoekers.” De precisie van de maatvoering en de coördinatie met alle betrokken partijen was de grootste uitdaging. Maar dankzij onze deskundige medewerkers en een fantastische samenwerking is het resultaat iets waar we enorm trots op zijn. Het voelt bijzonder om als Alphense ondernemer te mogen bijdragen aan een uniek project van zo’n grote toeristische trekpleister.” 

100 jaar ervaring in de netten

Joost van Beelen (45) is inmiddels de 4e generatie die samen met zijn neef Jochen van Leeuwen aan het roer staat van het middelgrote familiebedrijf van Beelen NTN. Het is allemaal begonnen met het maken van visnetten. “Tegenwoordig produceren we netten voor veiligheid, bijvoorbeeld boven een orkestbak. Maar ook afschermnetten voor balustrades, doelnetten voor de sport of netten voor in de off shore. En natuurlijk netten voor in dierentuinen.” Wat hier in de gierenvallei zo anders aan was? “Normaal staan in een volière de spankabels strak gespannen en de netten dus ook.

Hier kreeg de volière organische vormen met een kromming naar binnen wat een mooi speels effect geeft, maar ik heb daar wel wat slapeloze nachten over gehad. Als je bedenkt dat er 5.750 m2 netwerk in de volière is gegaan, begrijp je wel dat het een spannende onderneming was.” Of we zelf de netten maken? “Je moet ons vergelijken met een kleermaker die zijn stof op een rol krijgt aangeleverd en daar een maatpak van maakt. Zo gaat het bij ons met de netten die in bulk worden aangeleverd.

Voor deze gierenvallei zijn ze van een heel sterk vezel gemaakt wat je dun kunt uitvoeren, waardoor de volière een mooie doorkijk heeft. Door haar vormen is het een uniek prestigeproject geworden waar we met elkaar trots op kunnen zijn.”

Voor gieren werken betekent een praktische rol in natuurbescherming

Erik van Vliet (63) wilde als kleine jongen in de dierentuin zich al bemoeien met de dierenverblijven. Daarom ging hij tuinarchitectuur en biologie studeren en werd zoo designer.

Vijfentwintig jaar geleden gestart met ontwerpen voor Avifauna met als belangrijkste boodschap ‘beleving toevoegen aan de verblijven’. Sindsdien is hij bij alle projecten betrokken geweest. Inmiddels een hecht team met Jan Kempe en Cor van Gelderen. Erik: “Na de brainstorm ben ik verantwoordelijk voor de eerste schetsen, waar ik vooral doe aan stijlbewaking. Daarnaast adviseerde ik welke dieren samen met de gieren in de volière kunnen leven. Ik kijk dan erg naar bijzonder gedrag. Zo vind ik het geweldig dat er maraboes en secretarisvogels komen, maar wel ontzettend jammer dat de jakhalzen niet door konden gaan.

Soms moet je even slikken. Deze opdracht was voor mij een grote eer. Gieren zijn niet voor iedereen aansprekende dieren, maar ik vind ze eigenlijk heel chique. Deze aaseters zijn de vuilophaaldienst in de natuur en zijn dus echt van groot belang.”

Je wil de dieren zien, horen en ruiken

Zoo designer Jan Kempe (65) vertaalt de wilde schetsen tot een maakbaar en een belevingsvol ontwerp. De afgelopen 20 jaar heeft hij al vele projecten voor Avifauna bedacht. “In het proces ben ik de Artdirector. Als er bijvoorbeeld rotsblokken geleverd worden bepaal ik de locatie voor iedere steen. Zo zorg ik ervoor dat er rotswanden ontstaan en geen ruïnes. De vormgeving moet zo natuurlijk mogelijk zijn. Schilderingen, kleuren en materialen moeten kloppen.

Ik ben trots op deze mega volière vanwege het formaat, maar ook omdat het gelukt is geen glas of gaas te plaatsen tussen de bezoekers en de vogels. Zo kun je de dieren optimaal zien, horen en ruiken. Ik kan niet wachten tot iedereen ervan kan genieten.